Dit had je eerder willen weten…

Boksen tegen een paal was mijn nieuwe coronahobby. Dus was de grap snel gemaakt: heeft je paal teruggeslagen? Nee helaas. De meeste ongelukjes zijn gewoon niet stoer. Het was een kastdeur die niet meegaf. Ik dacht optimistisch: ‘dat was een klap, maar als ik even doorga, is mijn kamer tenminste opgeruimd’.

Een half uur later belde ik vertwijfeld de huisartsassistent: ‘Is het normaal dat ik zo’n hoofdpijn heb en misselijk en draaierig ben?’ ‘Mevrouw, u heeft een hersenschudding. Heeft u ook pijn in de nek? Nee?’

1. Ik heb geen pijn in de nek, dus is het geen whiplash.

Iedereen die een hersenschudding oploopt, heeft automatisch ook een whiplash. Waarom? Omdat de druk die nodig is voor een hersenschudding, groter is dan de kracht nodig voor een whiplash. Je nek vangt dezelfde klap op. Veel symptomen zijn ook hetzelfde. Twee nekspieren alleen al (de sternocleidomastoideus en de scaleni) geven whiplashklachten in het hoofd, zoals duizeligheid en misselijkheid, zonder dat de nek zelf pijnlijk hoeft te zijn.

‘U heeft rust nodig.’ Hoelang? ‘Dat kan ik niet zeggen, het kan wel weken of maanden duren, u moet geduld hebben. Uw lichaam geeft zelf wel aan wanneer u dingen op kunt pakken.’

2. De huisarts adviseert rust, dus doe ik rustig aan, totdat het beter gaat.

De eerste weken kan rust belangrijk zijn. Daarna gaat juist kostbare tijd verloren. Hoe zit dat? Soms is regelmatig rust houden ook na die eerste weken nog prima en noodzakelijk. Tegelijkertijd wil het brein zelf ‘het probleem’ oplossen en het lichaam beschermen tegen mogelijk nieuwe schade door spieren vast te zetten, vooral in de nek. Ook is er kans dat, hoe langer je stil zit, je je zorgen gaat maken. Dat vertaalt zich in spierspanning.

Spierspanning houdt klachten in stand. Het is juist belangrijk te gaan bewegen en zoveel mogelijk je dagelijkse activiteiten op te pakken. Zo krijgen je brein en je lichaam eerder het signaal dat je gezond bent en kan het beschermingsmechanisme stoppen. Mogelijk moet je intensieve activiteiten, zoals hardlopen en dansen, langzamer of later opbouwen.

Je lichaam is vaak, maar niet altijd een goede raadgever. Door de klap komen zogenoemde neurotransmitters (‘boodschappers’ in je hersenen) ongecontroleerd vrij. Het communicatiesysteem in het brein (neurale netwerk) raakt in de war. Zo kan het zijn dat het brein en het lichaam elkaar verkeerde informatie geven. Er kunnen dus gezonde prikkels binnen komen, die zich foutief vertalen in ‘er is iets mis’ en het beschermingsmechanisme toch activeren. Ook mogelijk onschadelijke bewegingen doen alarmbellen rinkelen: je spieren schieten in een overdreven kramp. Met pijn of duizeligheid tot gevolg. Vergelijk het met een inbraakalarmsysteem dat afgaat bij elke langs lopende poes. Zo danste ik na een paar maanden extreem rustig, maar had daarna hoofdpijn alsof ik had geheadbangd.

3. Ik heb nog steeds hoofdpijn, dus is mijn hersenschudding nog niet genezen.

In principe is 80-90% van de hersenschuddingen genezen na zo’n 7-10 dagen. De kans dat de hoofdpijn dus nog steeds uit je hoofd komt is klein. Het zijn eerder restverschijnselen van de whiplash en/of het eerder genoemde beschermingsmechanisme.*

4. Mijn hoofd en nek kregen een klap, dus die kan ik beter niet aanraken.

De eerste dagen wil je je hoofd niet aanraken, geloof me! Een ander mag dat al helemaal niet. Lekker met rust laten dus. Maar daarna? Ik begon mijn gezicht licht te masseren, omdat masseren mijn vak is. Wat bleek, ik voelde ruimte ontstaan in mijn hoofd! Door mijn triggerpointkennis wist ik welke spieren nog meer klachten kunnen geven in het hoofd.

Vanaf het moment dat ik ook zelfmassage van mijn nek durfde toe te passen, werden mijn klachten snel minder**. Wel was het goed om te doseren: zodra ik te hard van stapel liep (‘ik masseer het wel even weg’), werden de klachten erger. Maatwerk ook bij mezelf dus! Niet alleen triggerpoints in nekspieren beïnvloeden je hoofd, ook die in kaakspieren, schouderspieren en rondom de ogen.

In mijn omgeving vertelde ik over mijn hersenschudding. Steeds kende iemand wel ‘iemand die er nooit meer vanaf is gekomen’. Mensen realiseren zich vaak niet dat dit noch bemoedigend, noch behulpzaam is. Voor je het weet ga je voor jezelf verkeerde conclusies trekken.

5. Ik heb na 4 maanden nog steeds klachten. Het is waarschijnlijk chronisch geworden. Ik moet er maar mee leren leven.

Is dat zo? Weet je het zeker?! Het brein is heel plastisch en trainbaar. Uit onderzoek blijkt dat ook na langere tijd nieuwe neurale weggetjes kunnen worden aangelegd. Het neurale netwerk kan nog tot 2 jaar na de klap herstellen. Ook zijn gevallen bekend, waarbij nog na 4 jaar winst werd behaald. Opgeven loont dus niet, blijven trainen en geduld hebben wel.

Je hersenen trainen kan op allerlei manieren. Bewegen en leuke dingen doen zijn belangrijk. Ook nieuwe dingen aanleren, zoals het bespelen van een instrument, kan helpen. Toevallig had ik net een Indiaanse fluit aangeschaft voor ik mijn hersenschudding opliep. Dit was een van de weinige geluiden die ik kon verdragen. Omdat ik in het begin weinig kon (lezen, tv kijken of op de computer), begon ik mijzelf dit te leren. Fijne afleiding en ook nog eens een mooie uitdaging voor mijn brein! Met mij ging het na 5 maanden weer goed. Ik werk en dans weer en leef me met veel plezier uit op mijn bokspaal.

Lieke de Winther, April 2021

Elke hersenschudding, elk lichaam is anders. Het klachtenbeeld is breed en vaag. Een vast behandelprotocol en genezingsproces bestaan dan ook niet. Goede begeleiding kan behulpzaam zijn.

Ben jij herstellend van een hersenschudding of whiplash? Heb jij of ken jij iemand met restverschijnselen na een hersenschudding of whiplash? Blijf er niet mee rondlopen! Meer weten? Mail info@liekevitaal.nl, bel/whatsapp:
06 – 19 322 310 of vul het contactformulier in.

_{*Let op: dit hangt wel af van de zwaarte van je hersenschudding. Is er bv. sprake van verlies van bewustzijn geweest en geheugenverlies, dan kan dit langer duren. Bij twijfel uiteraard altijd een arts raadplegen.
** Wil jij graag zelf je nek masseren? Dat kan, maar er zijn wel een paar dingen waar je op moet letten. Neem voor goed advies contact op met een triggerpointbehandelaar.}

Bronvermelding
Masterclass ‘Whiplash & hersenschudding’, Opleiding Triggerpointcoach